Maatschappijkunde VMBO
Status
Sinds 2016 heet maatschappijleer 2 in het VMBO maatschappijkunde. Het is een vak dat met een Centraal Schriftelijk Eindexamen wordt afgesloten. Daartoe moeten leerlingen met het profiel Zorg en Welzijn wel (kunnen) kiezen en scholen moeten het dan als een examenvak aanbieden.
Ontwikkelingen
Vanaf juni 2018 heeft een syllabuscommissie gewerkt aan het vernieuwen van de syllabus voor de centrale examens maatschappijkunde. Het werk van deze syllabuscommissie heeft geresulteerd in de syllabus maatschappijkunde VMBO 2022. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een herzienprogramma: zie examenblad.nl.
De oorspronkelijke vier sectoren van het VMBO zijn inmiddels vervangen door tien profielen, in de theoretische leerweg zijn er alleen nog vier profielen. Daarnaast loopt de pilot om in het VMBO de praktijkgerichte leerweg in te voeren: hierin worden de theoretische leerweg en de gemengde leerweg tot één leerweg samengevoegd met veel praktijkvakken.
De gevolgen van deze ontwikkelingen is dat steeds minder VMBO-scholen in staat zijn maatschappijkunde aan te beiden. Tot nu toe ruimde de wetgever geen plaats in voor maatschappijkunde in de praktijkgerichte programma's van deze praktijkgerichte leerweg. Wel zou maatschappijkunde onderdeel van het zorgprofiel kunnen blijven. Maar als in de nieuwe leerweg ook meer profielen komen, dan is het voor scholen lastiger maatschappijkunde aan te bieden.
Standpunt NVLM
De NVLM betreurt de geschetste ontwikkeling om meerdere redenen, maar vooral omdat maatschappijkunde van toegevoegde waarde kan zijn en leerlingen in het VMBO anders wel zeer weing leren over politiek, rechtsstaat en democratie. Terwijl zij daarin juist sterke verschillen vertonen (weten we uit onderzoek) ten opzichte van HAVO- en VWO-leerlingen. De NVLM zou graag zien dat maatschappijkunde een verplicht profielvak wordt in de (praktijkgerichte) profielen waarbij dat relevant is: bijvoorbeeld Media en vormgeving, Zorg en welzijn, Economie en ondernemen.